در یک تعریف ساده، سیستم برق خودرو از مجموعهای از سیستم های الکترونیکی تشکیل شده است که انرژی لازم برای یک خودرو را تامین میکنند. عملکرد سیستم الکتریکی خودرو را می توان شبیه به سیستم گردش خون بدن انسان دانست. این سیستم نیز یک باتری (قلب) دارد که جریان الکتریسیته (خون) از آن، از طریق سیمها (رگهای خونی) به قسمتهایی که به آن نیاز دارند، جریان مییابد و مجددا به باتری باز میگردد.
این سیستم، یک مدار بسته با منبع تغذیه مستقل باتری است. جریان برق از طریق یک کابل واحد، از باتری به قطعهای که در حال تغذیه است میرسد و به وسیله بدنه خودرو مجددا به باتری بر میگردد. بدنه از طریق یک کابل ضخیم به ترمینال زمین باتری وصل می شود. به این نوع مدار، سیستم بازگشت زمین گفته می شود که هر قسمتی از آن به بدنه خودرو متصل میشود. در این مقاله از پرتوناب الکترونیک به معرفی کامل سیستم الکترونیکی خودرو و اجزای آن میپردازیم.
اجزای سیستم برق خودرو
سیستم الکتریکی یک خودرو شامل باتری، استارت و دینام است. باتری به استارت، سوخت می رساند. سپس دینام به باتری، انرژی مورد نیاز را برای تامین انرژی ماشین می دهد. هرگونه مشکل در این قطعات، عملکرد کل خودرو را مختل میکند.
باتری
باتری کل جریان الکتریکی مورد نیاز خودرو را تامین می کند. در واقع باتری برق رسانی به سیستم احتراق و سوخت را انجام میدهد که از این طریق احتراق لازم برای عملکرد موتور تامین میشود. باتری ضعیف یا مرده میتواند سایر قطعات سیستم الکتریکی، مانند دینامها و استارتها را خراب کند. باتری، الکتریسیته تولید شده توسط دینام خودرو را ذخیره می کند و آن را در اطراف خودرو به مدارهای به اصطلاح فرعی خودرو که شامل چراغ ها می شود، توزیع می کند. اکثر باتری ها دارای ولتاژ 12 ولت هستند.
دینام
وقتی موتور شروع به کار می کند، دینام برق لازم را به باتری میرساند و سیستم الکتریکی را روشن نگه می دارد. یک خودرو ممکن است با دینام معیوب روشن شود، اما به مرور کارکرد خود را از دست میدهد. وقتی سیستم برق خودرو نامنظم عمل می کند و باتری آن خالی می شود لازم است دینام عوض شود در غیر این صورت، ممکن است موتور خودرو از بین برود.
کوئل احتراق
سیم پیچ احتراق که گاهی اوقات به عنوان کوئل احتراق شناخته می شود، به روشن شدن موتور خودرو کمک می کند و یک بخش اساسی از سیستم جرقه زنی یا احتراق است. باتری ماشین ولتاژ پایینی دارد، در حالی که برای احتراق ولتاژ زیادی در شمع لازم است. کویل به عنوان یک ترانسفورماتور کوچک عمل کرده و ولتاژ پایین ماشین را به هزاران ولت مورد نیاز تبدیل میکند. بدون انرژی ارائه شده توسط کویل، شمع نمی تواند جرقه مورد نیاز برای احتراق را ایجاد کند و به این ترتیب ماشین روشن نمیشود.
رله ها و فیوز ها
فیوزها و رله ها اجزایی ضروری هستند که از سیستم الکتریکی خودرو شما در برابر آسیب های ناشی از اتصال کوتاه یا اضافه بار محافظت می کنند. فیوزها طوری طراحی شدهاند که وقتی جریان از حد تعیینشده فراتر میرود، مدار را قطع میکنند، در حالی که رلهها به عنوان کلیدهایی عمل میکنند که جریان برق را بین بخشهای مختلف سیستم کنترل میکنند.
شمع ها
شمع، در واقع کوچکترین قطعات سیستم برق خودرو به شمار میروند. آنهاجرقههای الکتریسیتهای میزنند که مخلوط هوا و سوخت را در اعماق موتور ماشین شما مشتعل میکند، به نوبه خود، انرژی مورد نیاز برای نیرو دادن به پیستون های اتومبیل شما را ایجاد می کند و در نهایت شما را به مقصد می رساند. این قطعات همچنین نقش مهمی در کمک به دفع گرما از محفظه احتراق به سیستم خنک کننده موتور دارند.
شمع ها ممکن است به دلیل فرسودگی یا سایر مشکلات سیستم الکتریکی/اشتعالی در انجام کار خود کمتر موثر باشند. آنها ممکن است در طول زمان به دلیل احتراق، آلودگی یا گرمای بیش از حد، توانایی خود را در جرقه زدن مخلوط هوا و سوخت و دفع گرما از محفظه احتراق از دست بدهند.
مدارهای الکتریکی
این مدارها در واقع سیستم برق رسانی خودرو هستند که دو نوع اصلی و فرعی دارند. مدارهای الکتریکی اصلی از مدار جرقه، مدار شارژ و مدار روشنایی ساخته شدهاند. به غیر از مدارهای اصلی مدارهای دیگری نیز وجود دارند که چراغ ها، موتورهای الکتریکی، سنسورها، المنت های گرمایشی، قفل های مغناطیسی، رادیو و غیره را تامین می کنند. همه مدارهای اصلی و فرعی، به وسیله ی سوئیچ ها و رله ها باز و بسته می شوند.
عیب یابی سیستم برق خودرو
با گذشت زمان، خودروی شما ممکن است دچار مشکلات الکتریکی شود، که عیب یابی آن به خصوص بدون ابزار لازم چالش برانگیز است. در اینجا راهنمایی برای کمک به عیب یابی و رفع مشکلات رایج برق خودرو ارائه شده است.
چک کردن باتری
باتری خاموش یا در حال مرگ یکی از رایج ترین مشکلات الکتریکی خودرو است. این مشکل میتواند باعث روشن نشدن خودرو، کمنور شدن چراغهای جلو یا سایر قطعات الکتریکی شود. برای رفع مشکلات باتری خود به یک ولت متر نیاز دارید. مقدار کمتر از 12 ولت، نشان می دهد که باتری شما از بین رفته است.
تست دینام
دینام یکی از مهمترین اجزای سیستم الکتریکی خودرو شما است. این قطعه وظیفه شارژ باتری را در حین کارکردن موتور دارد؛ بنابراین باید مرتباً بررسی شود، به خصوص زمانی که باتری همچنان در حال از بین رفتن است. برای بررسی عملکرد بهینه باتری باید یک ولت متر را به باتری وصل کنید. ولتاژ زیر 13 ولت می تواند به معنای مشکل در دینام باشد.
بررسی سیم کشی ماشین
یکی دیگر از مشکلات رایج برق خودرو، سیم کشی خودرو است. اگر باتری و دینام کار می کنند، ممکن است مشکل از سیم کشی شما باشد. این مشکل به دلیل ماهیت پیچیده سیم کشی برق، سخت ترین مشکل برای تشخیص است. در طول بازرسی، مکانیک، عایق ذوب شده را بررسی می کند یا از مولتی متر برای بررسی تداوم استفاده می کند.
علائم مشکلات در سیستم برق خودرو
بسیاری از نشانهها می توانند نشان دهند که ماشین شما مشکل الکتریکی دارد. برخی از علائم زیر میتوانند ناشی از عوامل دیگری باشند، اما اگر علائم متعددی پیدا کردید، معمولاً نشانهای کاملاً محکم است که خودروی شما دارای مشکلات الکتریکی است.
فیوزهای سوخته
وقتی دائماً باید فیوزهای سوخته را تعویض کنید، این نشان می دهد که قطعهای در سیستم الکتریکی جریان زیادی را از طریق آن فیوزها ارسال می کند.
چراغهای جلو، عقب و چراغهای گنبدی کمنور
اگر هنگام رانندگی متوجه شدید چراغهای خودرو کمنور است، این میتواند نشان دهنده مشکل در سیستم الکتریکی باشد، معمولاً دینام از کار افتاده است.
بوی ذوب پلاستیک
هرگز این علامت را نادیده نگیرید، زیرا می تواند نشان دهد که سیم کشی خودرو بسیار گرم میشود و عایق اطراف آن در حال ذوب شدن است.
درک اصول اولیه سیستم الکتریکی خودرو می تواند به شما کمک کند تا از سلامت خودرو خود مطلع باشید و به شما قدرت انجام کارهای تعمیر و نگهداری معمول را بدهد. به یاد داشته باشید، اگر زمانی با مشکلاتی فراتر از سطح تخصص خود مواجه شدید، بهتر است به یک مکانیک حرفه ای مراجعه کنید.